DOĞUM KONTROL HAPLARI

Doğum kontrol hapları aile planlamasında (istenmeyen gebelikten korunmada ) çok önemli bir yer tutar.Bu haplar  içlerinde östrojen ve progesteron hormonları olan ilaçlardır.Bu hormonlar kadınlık hormonları olarak bilinirler.Şu an piyasada olan doğum kontrol haplarının  neredeyse tamamı düşük doz hormon içeren ilaçlardır.Bu ilaçlar  yumurtlamayı önlerler, rahim ağzı salgısının kıvamını değiştirerek sperm geçişini azaltırlar,rahim içini inceltirler ; böylece gebelikten korurlar.Doğum kontrol haplarının gebelikten koruma oranı %97-99 arasıdır; yani düzenli ve doğru kullanıldığında gebe kalma şansınız binde birdir.

İlk kutuya başlarken adetin ilk günü (tercihen adetin ilk 5 günü içinde ) haplara başlanmalıdır.Kutunun içinde 21 tane hap bulunur.Hergün 1 tane hap alınacaktır.Açlık veya tokluk durumu farketmez.Günün aynı saatinde almak ideal ama gün içinde herhangi bir saatte alınabilir. İlacın üstünde yazılı  günlere göre tabletleri almaya dikkat ederseniz, günler karışmaz.Kutu bitince 7 gün ara vermek gerekir ve tam 7 gün sonra yeni kutuya başlanacaktır..Bu sürede de adet görürsünüz,adetin kaçıncı günü olduğu farketmez,tam 7 gün sonra kutuya başlanmalıdır.Bazı ilaçların içinde 28 tablet vardır, o hapları ara vermeden devamlı kullanmak gerekir ;.hapları almayı unutursanız,korkmayın! Her kutunun içinde ayrıntılı  yazılmış bir tablo var;oraya bakıp yardım alabilirsiniz.

Doğum kontrol haplarını bazı bayanların  kullanması önerilmez.Damariçi iltihapı (tromboflebit) öyküsü olanlar,tromboemboli (inme) öyküsü olanlar,şüpheli meme kanseri durumlarında,35 yaş üzeri ve sigara kullanan bayanlarda,aktif karaciğer hastalığı olanlarda,gebelik şüphesinde doğum kontrol hapları kesin  kullanılamaz.Migreni olanlar,yüksek tansiyon hastaları, majör depresyondaki hastalar, safra kesesi problemi olan hastalar  da doğum kontrol hapları yerine başka yöntemler kullanabilirler. Haplara başlamadan önce doktora başvurup rutin muayene olmak gerekir.Jinekoloğunuz sizi ayrıntılı  bilgilendirecektir.Tansiyon ,kilo takibi,karaciğer enzim testleri, meme muayenesi yaptırmak idealdir.

Hapların bazı yan etkileri de bulunur. En çok  şikayet edilen etki bulantı ve kusmadır.Hapları gece alarak,bulantı dindirici ilaçlar kullanarak veya biraz sabrederek bunlardan kurtulabilirsiniz.Bazen kutu bitince başka bir hapa geçmek de işe yarayabilir.Adet arası vajinal  lekelenme tarzında kanamalar olabilir.Bu da 2-3 ay süre zarfında geçecektir. İlacı kesmenizi gerektirmez.Başağrısı ve memelerde  hassasiyet oluşabilir.Eğer ağrı kesicilere rağmen geçmeyen şiddetli başağrısı,görme bozukluğu,geçmeyen meme ağrısı,bacaklarda şişme,kızarıklık ağrı olursa ,tansiyonunuz yükselirse mutlaka doktorunuza başvurun.Doğum kontrol hapları damariçi pıhtılaşmayı arttırabilirler;ama bu çok nadir görülen bir durumdur.Safra kesesi taşlarında artış yapabilir. Haplar yüzde maske şeklinde (özellikle yaz aylarında ) cilt lekeleri yapabilir.Vajinal kuruluk ve melankoli hali oluşturabilirler.

Anlatıldığında biraz karışık ve kullanmı zor gibi gözükse de;doğum kontrol hapları bütün dünyada iyi tolere edilen,çok  miktarda kullanılan  ,güvenli ilaçlardır. Bir sonraki yazımda bu haplarla ilgili kafalarda yer eden ve cevapları merak edilen sorulara yer vereceğim.